​

 

Συχνά πάνω ή γύρω από τα βλέφαρά μας εμφανίζονται μικρά εξογκώματα τα οποία υποκρύπτουν όγκους του δέρματος και δεν πρέπει να παραβλέπονται.

Στην Αμερική καταγράφονται 4 εκατομμύρια  νέα περιστατικά τέτοιων καρκίνων  κάθε χρόνο. Πάνω από ένας στους 3 καρκίνους αφορά το δέρμα.

Ο συχνότερος όγκος που αφορά στο δέρμα των βλεφάρων είναι ο βασικοκυτταρικός. Πρόκειται για ένα πολύ συχνό καρκίνωμα που κατά 90% εμφανίζεται στο δέρμα της κεφαλής και ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια. Έχει άμεση σχέση με την έκθεση στην επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία και μάλιστα όταν αυτή επιδρά με μεγάλη ένταση μέσα σε μικρά χρονικά διαστήματα. Σε μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκονται άτομα με ανοιχτόχρωμο χρώμα του δέρματος και ιδιαίτερα όσοι έχουν προδιάθεση σε δερματικά εγκαύματα. Η σημαντική έκθεση κατά την παιδική ηλικία είναι επίσης πολύ σημαντική. Ωστόσο, η ανάπτυξη των όγκων αυτών έρχεται αρκετά χρόνια αργότερα, συνήθως μετά την 5η δεκαετία της ζωής μας. Προδιαθεσικός παράγοντας θεωρείται εκτός από τα παραπάνω, η ανοσοκαταστολή (πχ από φάρμακα σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση), η ραδιοθεραπεία, η έκθεση σε χημικά όπως το αρσενικό  καθώς και η χρήση  φαρμάκων  για την ψωρίαση.

Η ικανότητα των όγκων αυτών να δίνουν μεταστάσεις είναι εξαιρετικά σπάνια, ωστόσο η τοπική επέκτασή τους, ιδιαίτερα στην τόσο ευαίσθητη περιοχή των βλεφάρων καθιστά την αντιμετώπισή τους επείγουσα καθώς οι δομές και οι ιδιότητες του βλεφάρου είναι μοναδικές στο να προστατεύουν τον οφθαλμό και συχνά χρήζουν πολύπλοκες επεμβάσεις για την αποκατάσταση μετά την αφαίρεση των όγκων, όταν το μέγεθός τους είναι σημαντικό.

 

 

 

 

 

 

Φυσικά δεν είναι κάθε εξόγκωμα καρκινικό, ούτε το άρθρο αυτό έχει σκοπό να πανικοβάλει, ωστόσο υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά αυτών των μαζών που τα καθιστούν υψηλού κινδύνου. Πρώτα από όλα η συνεχής επέκτασή τους. Ιδιαίτερα για τους βασικοκυτταρικούς όγκους η επέκταση είναι βραδεία, περίπου 1χιλιοστό το χρόνο. Ωστόσο,  η εξάπλωσή τους σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος μπορεί να είναι μεγαλύτερη από τη φαινομενικά μικρή ανωμαλία της επιφανείας.  Δεύτερον, η ανωμαλία στο φυσιολογικά ομαλό περίγραμμα-χείλος του βλεφάρου υποδηλώνει κάποια σοβαρή υποκείμενη παθολογία. Το ίδιο υποδηλώνει και η απώλεια βλεφαρίδων στην περιοχή της βλάβης. Αν η ύποπτη περιοχή εμφανίζει κεντρική εξέλκωση ή έχει αιμορραγήσει είναι επίσης στοιχείο κακοήθειας. Συνήθως βλάβες οι οποίες μοιάζουν με κύστες είναι χαμηλού κινδύνου, θα πρέπει όμως  να ελέγχονται και αυτές, αφού υπάρχει και ο κυστικός τύπος του βασικοκυτταρικού καρκίνου του  δέρματος.

 

 

 

 

 

 

 

Η ειδικότητα της ιατρικής που ασχολείται με την εκτομή και αποκατάσταση βλαβών του δέρματος των βλεφάρων λέγεται οφθαλμοπλαστική και αποτελεί υποειδικότητα της οφθαλμολογίας. Ο οφθαλμοπλαστικός χειρουργός θα εκτιμήσει κλινικά τη βλάβη του βλεφάρου και αν κρίνει απαραίτητο θα προβεί σε βιοψία με άμεση ή σε δεύτερο χρόνο αποκατάσταση του βλεφάρου. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η διατήρηση της λειτουργικότητας και φυσικά της αισθητικής του βλεφάρου.

Από την πλευρά μας, οφείλουμε να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο ιδιαίτερα τις ώρες που η υπεριώδης ακτινοβολία είναι πιο επικίνδυνη, πρέπει να φοράμε καπέλο με φαρδύ γείσο, γυαλιά ηλίου και οπωσδήποτε αντηλιακή κρέμα χωρίς να παραλείπονται τα βλέφαρα κατά την επάλειψη( φυσικά το προϊόν δε θα πρέπει να μπαίνει μέσα στα μάτια)Τα παραπάνω μέτρα αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα για τα παιδιά καθώς και τα άτομα με ανοιχτόχρωμο χρώμα δέρματος και με προδιάθεση σε δερματικά εγκαύματα.

Φυσικά σε κάθε περίπτωση που υπάρχει ανησυχία, οφείλουμε να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς.

 

Πέτρος Εμμανουηλίδης, MD, FEBO

Χειρουργός οφθαλμίατρος- οφθαλμοπλαστικός